Author: Admin

Wat zijn bijnierschorshormonen?

, , , , , , ,

Dexamethason is een kunstmatig bijnierschorshormoon, maar wat zijn bijnierschorshormonen precies? En wat is de werking van een bijnierschorshormoon? Een kunstmatig bijnierschorshormoon wordt bij veel aandoeningen voorgeschreven. Het medicijn geeft ondersteuning aan de van nature aanwezige bijnierschorshormonen. Deze hormonen zorgen voor de aanmaak van cortisol.

Bijnieren en cortisol

De bijnieren zijn een onderdeel van het totale hormoonstelsel. Deze bepalen en regelen de hormoonspiegel in het menselijk lichaam. De bijnieren zijn kleine klieren en zijn bovenop allebei de nieren te vinden. Deze klieren zorgen voor de productie van het hormoon cortisol. De werking van cortisol is divers, maar belangrijk voor het lichaam. De voornaamste taak van extra cortisol is ondersteuning bij de behandeling van een trauma, emotionele spanning en in geval van een infectie.

Auto-immuunziekte

Het kan voorkomen dat gezond weefsel in het lichaam wordt aangevallen door het eigen immuunsysteem, omdat het immuunsysteem denkt dat weefsel geïnfecteerd is. Aangezien dit weefsel eigenlijk niet geïnfecteerd is, wordt gezond weefsel aangevallen door witte bloedcellen van het eigen lichaam. Dit zorgt uiteindelijk voor een pijnlijke ontsteking. Dit wordt ook wel een auto-immuunziekte genoemd. In enkele gevallen is het extra cortisol dat de bijnieren aanmaken als reactie van het immuunsysteem onvoldoende.

Wat zijn bijnierschorshormonen

Corticosteroïden, zoals dexamethason, kunnen oraal worden ingenomen. Ook kunnen de medicijnen geïnhaleerd, geïnjecteerd of plaatselijk op de huis worden aangebracht. Dit zijn kunstmatige bijnierschorshormonen, maar lijken veel op cortisol. Deze medicijnen zorgen ervoor dat het lichaam niet door het eigen immuunsysteem wordt aangevallen door witte bloedcellen. Ook verminderen ze de aanmaak van stoffen die een ontsteking veroorzaken door immuuncellen.

Waarvoor wordt corticosteroïden voorgeschreven

De kunstmatige bijnierschorshormonen worden veel voorgeschreven bij de behandeling van auto-immuunziekte en ontstekingen. Voorbeelden zijn onder meer SLE, ofwel Systemische Lupus erythematodes, ademhalingsziektes en reumatoïde artritis. Kijk voor een volledig overzicht op ‘Waarvoor wordt dexamethason gebruikt?’

Dexamethason bij zwangerschap en borstvoeding

, , , ,

Stel uw arts altijd op de hoogte wanneer u dexamethason krijgt voorgeschreven en u zwanger bent, zwanger wil worden of onlangs een kind hebt gekregen en borstvoeding wil geven. De mogelijkheid van dexamethason in combinatie met een zwangerschap of borstvoeding hangt af van de lengte van de medicatie. Of dexamethason bij zwangerschap kan worden gebruikt hangt dus af van de hoeveelheid en duur van de medicatie.

Over het algemeen geldt het volgende in geval van dexamethason bij zwangerschap en borstvoeding:

Dexamethason bij zwangerschap 

Het is in enkele gevallen mogelijk een stootkuur dexamethason te volgen tijdens uw zwangerschap of wanneer u zwanger wenst te worden. Overleg eerst met uw arts en stel de arts op de hoogte van uw wensen alvorens u start met een stootkuur.

Bij een langdurige behandeling dexamethason in combinatie met een zwangerschap is bekend dat het kind groeiproblemen kan ontwikkelen. Overleg daarom met uw arts en maak samen met de arts de afweging tussen de voordelen van de behandeling en de risico’s voor het kind. Dexamethason bij zwangerschap wordt daarom vaak afgeraden, maar niet altijd is stoppen met dexamethason mogelijk.

Dexamethason borstvoeding

Een stootkuur dexamethason van maximaal 10 dagen in combinatie met borstvoeding kent weinig risico voor het kind. Toch is het raadzaam de arts eerst in te lichten alvorens het gebruik van dexamethason en het geven van borstvoeding te combineren. Niet iedere arts is het eens over het risico van dexamethason bij borstvoeding, waardoor het raadzaam is te overleggen. Daarnaast worden er jaarlijks en maandelijks ontzettend veel onderzoeken uitgevoerd met betrekking tot allerlei medicijn, waardoor de wetenschap na het schrijven van de tekst verder kan zijn dat hier is beschreven. Door overleg te voeren met de arts omtrent dexamethason bij zwangerschap of borstvoeding heeft u in ieder geval meer zekerheid en staat u niet voor verrassingen.

Bij een langdurige behandeling dexamethason van meer dan 2 weken is het niet verstandig borstvoeding te geven aan uw kind.

Stoppen met dexamethason

, , , ,

Overleg altijd eerst met uw arts voordat u stopt met het gebruik van dexamethason. Uw arts kan u hierin het beste adviseren, omdat klachten weer kunnen terugkeren als u plotseling stopt met het gebruik van dexamethason.

Stoppen met dexamethason

Over het algemeen geldt het volgende:

U kunt in één keer stoppen met het gebruik van dexamethason als u dit medicijn pas enkele dagen gebruikt zonder dat u ontwenningsverschijnselen krijgt. Het lichaam is dan nog niet gewend aan het medicijn en stoppen met dexamethason is voor het lichaam dan geen probleem. Overleg in ieder geval alvorens u wilt stoppen met dexamethason met de huisarts of apotheker.

Meestal kunt u stoppen met dexamethason als u dit medicijn korter dan drie weken achtereen gebruikt. Veelal stelt de arts wel een schema op om het gebruik van dexamethason af te bouwen, zodat de kans op terugkerende aandoeningen wordt voorkomen. Uiteraard is het raadzaam dit te bespreken met de arts, maar direct stoppen met dexamethason wordt niet aangeraden. De kans op ontwenningsverschijnselen is namelijk aanwezig.

Wanneer u dexamethason langer dan drie weken gebruikt is het raadzaam de dosering dexamethason af te bouwen. Wanneer u plotseling stopt met het gebruik van dexamethason kunt u last krijgen van bijwerkingen, omdat de natuurlijke bijnierschorshormoon nog niet helemaal op gang is. U kunt dan last krijgen van vervelende aandoeningen als vermoeidheid, misselijkheid en diarree. Stop daarom niet direct met het gebruik van dexamethason. Wanneer de arts dit toch aan u meld, kunt u vragen om een schema om het gebruik gelijkmatig af te bouwen om de kans op bijwerkingen te verminderen.

Het is mogelijk dat u dexamethason uw hele leven moet blijven innemen, omdat het bijnierschorshormoon niet meer op gang komt. Dit is het geval bij aandoeningen waarbij het lichaam onvoldoende bijnierschorshormonen aanmaakt of dat de aanmaak helemaal niet meer werkt. Stoppen is dan geen optie.

Dexamethason suppressietest

, , , ,

Middels een dexamethason suppressietest kan er worden vastgesteld of u het syndroom van Cushing hebt. Het syndroom van Cushing is een verzameling van klinische tekens en symptomen die veroorzaakt wordt door een te hoog cortisolgehalte  in het bloed. De suppressietest is een veel uitgevoerde test om het syndroom van Cushing vast te stellen of juist uit te sluiten. Bij de suppressietest wordt gebruik gemaakt van het medicijn dexamethason. De dexamethason wordt hieronder kort samengevat.

Dexamethason suppressietest

Bij een dexamethason suppressietest neemt u rond 23.00 uur één milligram dexamethason in. Dexamethason is een kunstmatig cortisolachtig hormoon. De volgende ochtend, in ieder geval voor 09.00 in de ochtend, wordt in de polikliniek bloed afgenomen om het cortisolgehalte op te kunnen meten. Bij dit onderzoek moet u overigens nuchter verschijnen. Indien u het syndroom van Cushing hebt, zal het cortisol in uw bloed nog meetbaar zijn, terwijl dit bij ‘gezonde’ mensen nauwelijks het geval is.

De suppressietest is een eenvoudige en snelle manier om u te testen op het syndroom van Cushing en kan in vrijwel ieder ziekenhuis onderzocht worden. De dexamethason suppressietest is een goede en veel uitgevoerde test. De test is voor veel mensen een uitkomst om uitsluitsel te krijgen.

Voor meer informatie over de suppressietest of het syndroom van Cushing kunt u contact opnemen met uw arts, specialist of apotheker. Zij kunnen u verder helpen wanneer u vragen hebt omtrent het syndroom van Cushing of de dexamethason suppressietest.

Heeft u wel eens een dexamethason suppressietest ondergaan? Laat ons dan hieronder weten hoe de test is verlopen en wat u wel en niet kon waarderen aan de test. Alvast bedankt.

Bijnierklachten door bijnierschorshormoon

, , , ,

Uit onderzoek is gebleken dat bijnierklachten bij kinderen kunnen ontstaan door bijnierschorshormoon. Wat is precies de functie van de bijnieren en hoe werkt een bijnierschorshormoon?

Functie bijnieren

Boven de nieren in het vetweefsel dat de nieren omringt bevinden zich de bijnieren, ofwel adrenal glands. Een bijnier bestaat uit het bijniermerg en het bijnierschors. De twee delen in de bijnier produceren beide belangrijke en onmisbare hormonen. Het bijnierschors is één deel van de bijnier en maakt drie soorten hormonen aan, namelijk het:

  • Stresshormoon, ofwel glucocorticoïden
  • Mannelijk hormoon, ofwel androgenen
  • Zouthormoon, ofwel mineralocorticoïden

Werking bijnierschorshormoon

Het bijnierschors maakt drie verschillende hormonen aan met belangrijke functies. Het stresshormoon is een tegenspeler van insuline en zorgt ervoor dat het bloedsuikergehalte in balans blijft. Daarnaast stimuleert het stresshormoon de honger en laat het de bloeddruk stijgen. Ook werkt het stresshormoon ontstekingsremmend, waardoor het stresshormoon belangrijke functies vervult binnen het lichaam.

Het zouthormoon zorgt ook voor een stijging van de bloeddruk en regelt het hormoon het zoutgehalte in het lichaam.
Het mannelijk hormoon, ofwel androgenen, zorgen voor de beharing tijdens de pubertijd.

Tekort bijnierschorshormoon of te veel?

Bij een ziekte aan de bijnier kan er een tekort bijnierschorshormoon of een overproductie bijnierschorshormoon ontstaan. Uit de klier onder de hersenen, ofwel hypofyse, ontstaat het hormoon ACTH. Dit hormoon stimuleert de bijnier en verhoogt de productie van het hormoon cortisol.

Een tekort of te veel aan bijnierschorshormonen kan het gevolg zijn van een bijnierziekte of van een verstoorde werking van de klier onder de hersenen (hypofyse). Een overproductie of tekort kan dus twee oorzaken hebben.

Bijnierschors ziekte

Op kinderleeftijd zijn de belangrijkste ziektes van de bijnierschors:

  • AGS, adrenogenitaal syndroom ( tekort bijnierschorshormoon )
  • Ziekte van Addison ( tekort bijnierschorshormoon )
  • Ziekte van Cushing ( teveel bijnierschorshormoon )
  • Bijnier kanker, ofwel bijnierschorscarcinoom, is een zeldzame ziekte

Bijniermerg ziekte

Het bijniermerg bestaat samen met het bijnierschors de bijnier. Het bijniermerg produceert de hormonen noradrenaline en adrenaline. Deze twee hormonen vervullen belangrijke functies in het lichaam en beïnvloeden de bloeddruk en spelen een rol in de reactie op stress.

De belangrijkste bijniermerg ziekte op kinderleeftijd is feochromocytoom.  Een feochromocytoomis een gezwel van uw bijnieren. Het gezwel maakt dan teveel stresshormonen (adrenaline en noradrenaline) aan.